نقد و بررسی قصص انبیاء در بحار الانوار

thesis
abstract

علامه مجلسی از محدثان قرن یازدهم و دوازدهم هجری قمری، با گردآوری هدفمند روایات، در بحارالانوار، بخشی از مشکلات روایات را حل کرده است. علاوه بر آن برخلاف قول مشهور، شیوه او، نقد و ارزیابی روایات هم بوده و با بهره گیری از آیات قرآن و قرار دادن روایات و براهین عقلی و روش های علمی به نقد و تحلیل متون احادیث در کنار ارزیابی اسنادی مصادر و منابع پرداخته است. تلاش وافر مجلسی در حفظ حرمت این میراث گرانقدر، شامل روایات داستانی نیز شده و او درباره استوارسازی احادیث معتبر ـ حتی در این حوزه که کمتر به آن توجه شده ـ نیز گام های بلند و استواری برداشته است. این محدّث محقق با گردآوری روایات داستانی در ابواب قصص انبیاء به فقه الحدیث آنها نیز پرداخته و علاوه بر تبیین دیدگاه های شیعه، بی گمان در چگونگی تقابل با احادیث ضعیف و اسرائیلیات و شناخت آنها کمک شایانی کرده است. اسرائیلیاتِ راه یافته در روایات داستانی، سبب شده تا گروهی با دستاویز قرار دادن این مجعولات و حتی بزرگ نمایی برخی از موارد، دین الهی را هدف قرار دهند لذا علامه مجلسی در بحارالانوار، بی اعتباری این گونه روایات را به خوبی نشان داده است. نباید بحارالانوار را مشحون از روایات ضعیف معرفی کرد و آن را فقط جامع روایات دانست، بلکه با مطرح شدن این روایات، علامه علاوه بر معرفی ژرفای دیدگاه شیعه به پاسخگویی مخالفان پرداخته و در تطبیق روایات معتبر و ضعیف یا روایات اهل سنت و شیعه و تبیین اسرائیلیات بسیاری از شبهات را پاسخ داده است. کلیدواژه: مجلسی، بحارالانوار، قصص انبیاء، فقه الحدیث، اسرائیلیات

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

«نقد و بررسی اسرائیلیات قصص انبیاء در تفسیر منهج الصادقین»

در بسیاری از تفاسیر، به خصوص تفاسیر روایی، روایات فراوانی در زمینه‌ی تاریخ و سرگذشت پیامبران پیشین و نیز اعتقادات و معارف دینی نقل شده که منشأ بسیاری از آنها خرافات و داستان‌های ساختگی اهل کتاب است. که به این روایات اسرائیلیات گفته می‌شود. بسیاری از مفسّران، بدون نقد این روایات، به نقل آنها پرداخته‌اند. در سده‌ی اخیر، رویکردی نقّادانه به این روایات در میان مفسّران و اهل تحقیق صورت گرفته است. یکی ا...

full text

واکاوی و بررسی اندیشه علامه مجلسی در تحلیل روایات تأویلی آیات قرآن با تکیه بر بحار الانوار و مرآة العقول

روایات تأویلی آیات قرآن، در دو کتاب ‏بحار الانوار و مرآة العقول اثر علامه مجلسی، به قدری فراوان است که نیازمند سبک‏شناسی تحلیل این روایات از منظر ایشان است. ‏‏مسأله نوشتار حاضر، کشف روشمند الگوی علامه مجلسی در تحلیل روایات تأویلی آیات قرآن ‏است. در نگاه اول، علامه مجلسی به عنوان شخصیتی اخباری بایسته است از همان شیوه اخباریان در روایات تأویلی بهره برد، ولی‏ آن‏چه در این دو اثر مشهود است، تمایز ر...

full text

بررسی و نقد روایات موضوعه در زادالمسیر ابن جوزی (خلقت و قصص انبیاء اولوالعزم)

سهل انگاری در پذیرش روایات ساختگی و مشکل ساز در متون دینی همواره زمینه¬هایی برای پژوهش فراهم کرده است. از دیر باز ناقلان و پژوهشگران در این راستا فعالیت¬هایی را به سامان رساندند. ابن جوزی متوفی 597ق با تدوین الموضوعات نگاهی خاص به پدیده وضع داشته است. با این پیشینه توقع می¬رود تفسیر زادالمسیر، نیز با همین رویکرد قابل پیگیری باشد، اما در بررسی روایات و اقوال (مندرج در این تفسیر) پیرامون بحث خلقت...

15 صفحه اول

نقد و بررسی راه‌کار «ترکِ أولی» در توجیه خطاهای انبیاء

در این مقاله به بررسی اصطلاح «ترکِ أولی» به‌ عنوان راه‌کاری برای دفاع از عصمت انبیاء در مواجهه با آیاتی از قرآن کریم که ظاهرشان بر ارتکاب معاصی توسط انبیاء دلالت دارند، پرداخته شده و پس از معناشناسی «ترکِ أولی»، این سئوال محور بحث و بررسی قرار گرفته است که آیا دلایل عقلی عصمت انبیاء با صدور ترکِ أولیٰ از انبیاء سازگار است؟ به عقیدۀ نگارنده با توجه به این‌که ترکِ أولی، نوعی خطا و لغزش است و چون دلایل...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023